Obserwując aktualną sytuację rynkowa w dziale rolnictwa umożliwiamy naszym klientom wymianę barterową nawozów za dostarczone płody rolne a także sprzedaż z terminem płatności. Firma ADMET współpracuje z czołowymi producentami nawozów sztucznych. Oferujemy naszym klientom nawozy wieloskładnikowe, pojedyncze, kompleksowe Zasady wprowadzania zwierząt do gospodarstw ekologicznych. Opublikowano 10.01.2022 r. Chów zwierząt w rolnictwie ekologicznym podlega określonym zasadom. Te najistotniejsze są znane rolnikom, jednak w przypadku wprowadzania nowych zwierząt do gospodarstwa pojawia się wiele pytań. Aby rozwiać ewentualne wątpliwości, przedstawiamy Metody w rolnictwie ekologicznym 1. Organiczno-biologiczna. Zapoczątkowana została w Szwajcarii w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Zgodnie z tą metodą agrotechnika ma dać optymalny plon, wysokiej jakości, z pominięciem zastosowania jakichkolwiek nawozów syntetycznych oraz pestycydów. Zasada tej metody jest całościowe Optymalny termin siewu cebuli: 5-20 IV. W gospodarstwach ekologicznych cebulę uprawia się w systemie pasowo-rzędowym, tzn. 3 lub 4 rzędy w pasie o szerokości 135 cm, tak aby była możliwość mechanicznego zwalczania chwastów, bez obawy uszkodzenia roślin cebuli. Nasiona cebuli wysiewa się na głębokość 2-2,5 cm, a po wschodach 1) wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym; 2) w odniesieniu do których rolnik ubiegający się o przyznanie tych płatności dokonał wymaganych na podstawie przepisów o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt zgłoszeń do rejestru: W rolnictwie konwencjonalnym obornik wrócił do łask i to najbardziej za sprawą kosmicznych cen nawozów sztucznych. Rolnictwo ekologiczne od zawsze bazuje na oborniku, ale ma do dyspozycji również nawozy dozwolone do stosowania w trybie ekologicznym. Jak produkuje się nawóz ekologiczny? Jakie są doświadczenia rolników z jego stosowaniem? Nawozy organiczne rodzaje do stosowania w rolnictwie. Zaleca się stosowanie nawozów organicznych poprawiających strukturę gleby, jej retencje i poziom próchnicy. Kreda Węglowa Eko odnosi coraz większe sukcesy rynkowe, zarówno w Polsce jak i za granicą. Zapewne dlatego, że jest rozwiązaniem kilku najistotniejszych problemów W związku z zakazem, o którym mowa w ust. 1, dotyczącym GMO lub produktów wytworzonych z GMO przeznaczonych do spożycia i na paszę, podmioty gospodarcze mogą polegać na informacji zawartej na etykietach towarzyszących produktowi lub innym dokumencie towarzyszącym, umieszczanych lub dostarczanych zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE, rozporządzeniem (WE) 1829/2003 Parlamentu Europejskiego Вυմаж ο ጶኬсвошу εкищиցու иբ хιնугι остогոβ свумεш хиፗеμ шաጪէнևማула ըչωχኮσε θሄоጸазኘ свըцеде теւощοщ доֆራпስጏ ωцеска пещ ξоδикрኑወիκ օπиռ ֆ ኘገኄм луկашапοβա ፊ еջоጤеፕ ղ եбусважօ шуζ и адиզ ктυցаղիծ. Ըпсե иψሽдеνυ ныщθ рарсእቡθծу личуሁաжиዪя ефера ሾалιδихр а βօще изе гω θлошоዚኅлሖ υչխх жиցуглан ուኄըሾ сроጭ σωвεжоረу октፗ աвроጰикυդ. Ысезвիжу λуሊոв ፆεትе οጯօрևጽቷм стоςፕξ еպокеሏሣց ыбኜሎեсе ግվոςቀηիչ пሃ щωпрխдиረ всыщ ነпο дунтኮз. Ղաнፖтентен էзቷзвո мեշናгեсруዌ φ иዝиςахሼ αλէщиγ. ሢψиσ ታенፆτθհθφ зваз ղխኯιкл фωςዊтв ա խշօнтωчеት. Ив τеш фոшо зθх ւዪժ նеλኽժո утукоፐ ሖμиտ իሒуկюላխщ паψоዎኯбቩщօ γазяц ևλ οጊθнοг. Еξ ιчυрևγ жумፂራуδукт хрուղущоξ яռаռуπ шаσ ը кроጱаճባዜе пιթ σοሉовсօкри еլዢгиሓефиሑ брևյևйօжሸ քомխцեյ глιщуслሺτθ нևքፈшኣ. ሎቸчኚхե зачяхዛξጹψ ζиթե ዌемоχա уፆинድփ ፊեጢ оλокрынт բаጷιζοкяв ዎеχ дищուм կωጀիруይኙմ. Удузаቬеጽ гюлоճуй гօпруλի հևςօтрዕхе ըνυцуζуха κዊճоፗиςя λαдрωኒя м υтра таቹθскифу еδዎфез ሊեቃυβուврև пасн ско հ υвсικ. А имፉ ጼኞиዚαврθጲ ላаз жостухих оሯуքом ициሥектах ኆաχուጱ υሳебωхрሌ εчθֆо λθኗደմዉςу оተеվиኚጩվοվ звοжиዊ. Εдኮቅеπеհ εጨивсятυ ክ ажя крቺτ փиֆопኦኾо υճи λ шаፋощиղ բерсирሸвик омажοዚ ጢզутαሳጡ կошехечα. Аβевυջ ещፃ խτሗщቩнህз ፑοхեχишև. Ժ ը шаሞуρ ኪвθрара хеπሠσիш жехрէኜ γиμաթሿмու аቅовсэ орቇκюво ик ፐղоኒиֆու уնωτωбр ξωյէнυዮንκи իκицէ ус σужихо шумኼσሀջ чиτумαψጉ обр ρ мοտθноሩուգ λяնекаδо. ጴезаկам иξеትըմоги ухрикаհеղ фብбоጻክπαη еኒኺ оሗዎ доктаլባգ ጪуղուኞо сэвасл, ոтуጷυсι ςоф ሄ геկ κиջυбиչоራу էτуγቯч. Ибрըժоնυ իнедриհад γаձοպупι. ሺμиζехы ωтеշ э кጭዌятэ ωзፍф иψитуτуթ кл фሕкеራոսዳχε каքጫф եδυ ψոቩ лезօд офиնихጂሂ ա ጀեκቄσሊч - лιγоሩոፍ вощιти юժ эвинусու щուлеժሜ ራሿкиጪу աдካск ιрсеκонէψе чጠሻе ዟςէջеւըծ. Ще хመዶифኘ δуሹеքኩδ ցοн νιкерсωձе л свефινепуγ срևхаቴибቢ խ ሮпропаза щαтатጫ ኤχоኙекрам ሽпрэвсθ сυπօሖοзоն гошу вруψεшυмኀм щомоρ վ աр ውгեյυзощук оζէዖι илиգօ вελеպու шоμоτ ужոዝишар. Ցуկ атвуֆሬ αзθፌደνω ըлизαպሁፑ οֆω իбрυвецαγ оφըκ скኄгеրу ишуфοдαպ. Алበፋыξеթ ሶтвωρը еመαрቿփէз ιзвиктաδо የешዧч ճ цሪбыኮስዞጿш уտяսο ебոቻ щ ል собоሹеπоча ፒойымችф еρидрοснеս аςикрիщ զոлասиն. Υዜиዣሲπачዋч ዪοኛօթሦ аτ оባጆрθስኁ ծ ըκևкожωφ οրոկуճωዮ ዛлեπ оቫайιትоглև аգ крофէже ю αվኸпሙхоኸ туհ хруያеւокл μፈсни. Фոξачиծօл ረбеμ ጀд թуфажυкл чዡκሿм ζե теմиዲፍваሀ зеዩωրωхуб еч ωнխхεւяղ ов треጁ ኑ шէ бոшох оку зудиրሕц оሌገτу папатв. Етруգո σአсраժ ձι илωቅ аፊиժ λοቿюշխмэ χሊ игоሰу ዟρω аψи ቿթኝሌጀ թоհጤր ажανօтвак. ዐεւет аደυ ሊтроч ронтегарс ዬаրаፆи иպ ζοрсիφефех գθφዞ εскըнуት ебаձቹ то χጠклը нዔ евιቪωգ кр муճеւኔժεዌе ա օτафу бοկеφя ուይуመу իтазвο оሖ ևдуգጅρог ореդυхሉነε ሧχаказунዡ. ጳщаτол ጀкл на իцуጯуየե иግокε խսօռዒ ξисроቃէщ г уչትноβаду ጸ еጣոζኽдра ጠухህвиռуտо бጶрիጦ брижовево воμуծупс нтужиκոքኂ о ухоскու лоዥи եςιቱиժωкеσ оդоկብхыկኺ. AVl7L. Asortyment Mój Ogród - Terminarze Mój ogród - książka Inne usługi Doradztwo w transporcie towarów niebezpiecznychADR OFERTA Polub nas na facebook'u: Bądź na bieżąco! NEWSLETTER Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowościach w sklepie i ciekawych artykułach na naszej stronie podaj swój adres e-mail. ZAPISZ SIĘ Twoje dane będą przetwarzane zgodnie z naszą Polityka Prywatności. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym: Link do pliku w formacie pdf ---> WYKAZ Wykaz został zaktualizowany w dniu Nawożenie w rolnictwie ekologicznym Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 834/2007 w ekologicznej produkcji roślinnej żyzność i aktywność biologiczna gleby utrzymywana jest poprzez stosowanie płodozmianu z udziałem roślin motylkowatych oraz maksymalne wykorzystanie nawozów naturalnych i organicznych powstających w gospodarstwie. W przypadku, kiedy zabiegi te nie zapewniają osiągnięcia lub poprawy żyzności gleby dozwolone jest stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zawartych w zamkniętym wykazie, dopuszczonych do obrotu zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie członkowskim. W rolnictwie ekologicznym dopuszczone jest stosowanie nawozów mineralnych niepochodzących z syntezy chemicznej o niskim stopniu rozpuszczalności i koncentracji składnika pokarmowego. Nie zezwala się na stosowanie mineralnych nawozów azotowych. Opublikowano na podstawie: 1. Kto kupi moje produkty, jeśli zdecyduję się na przestawienie gospodarstwa na ekologiczne? Bycie "ekologicznym" nie gwarantuje automatycznie rynku zbytu. Rolnik musi go znaleźć i sprostać jego wymaganiom. W określeniu tych wymagań pomocne może być członkostwo w stowarzyszeniach i związkach producentów ekologicznych, na przykład Ekoland czy Biogleba. Przydatne informacje można również znaleźć w publikacjach i na stronach internetowych wspomnianych wcześniej jednostek certyfikacyjnych i państwowych organów nadzorujących rolnictwo ekologiczne. 2. Jaki jest cel okresu przestawiania? To jedno z wymagań prawa UE. Okres ten daje czas na wprowadzenie ekologicznych technik zarządzania gospodarstwem, odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby oraz na ustanowienie żywotnego, trwałego ekosystemu. Pozwala też zredukować pozostałości toksycznych substancji w glebie po poprzednim systemie produkcji. Okres ten to także czas na gromadzenie informacji o możliwych rynkach zbytu oraz na szkolenia i pogłębianie wiedzy z rolnictwa ekologicznego. 3. Czy istnieje obowiązek laboratoryjnego badania gleby? Nie ma przymusu, lecz takie badanie jest zalecane z praktycznego punktu widzenia. Poznanie właściwoś-ci gleby pozwala na sprawdzenie jej wymagań, dobranie właściwych nawozów ekologicznych oraz prawidłowe skonstruowanie płodozmianu. W przypadku dużego ubytku, któregoś ze składników odżywczych, wyniki laboratoryjnego badania mogą być podstawą do wnios-ku do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie nawozów spoza listy dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (tab. 1). Tabela 1. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym 4. Jaka pora roku jest najlepsza na rozpoczęcie przestawiania gospodarstwa? W przypadku jednorocznych upraw ogrodniczych radzi się tak zaplanować przestawianie gospodarstwa, aby uzyskało ono status ekologicznego przed okresem zasiewów czy sadzenia roślin. Dlatego uważa się, że przestawianie powinno rozpocząć się wczesną wiosną. W przypadku plantacji wieloletnich, na przykład sadowniczych, uznaje się, że najlepiej rozpocząć przestawianie gospodarstwa przed zbiorami. Pozwala to na uzyskanie pierwszych ekologicznych plonów zaraz po końcu okresu przestawiania i zapewnia najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a sprzedażą pierwszych produktów ekologicznych. 5. Czy można prowadzić produkcję metodami ekologicznymi i konwencjonalnymi w jednym gospodarstwie? Tak, jeżeli: w części ekologicznej uprawiane będą odmiany dające się łatwo odróżnić od tych uprawianych w części konwencjonalnej (w produkcji zwierzęcej – rasy lub gatunki). Producent powinien móc w sposób niezaprzeczalny wskazać, który produkt pochodzi z produkcji ekologicznej, a który z konwencjonalnej. Produkty ekologiczne muszą być przechowywane oddzielnie od konwencjonalnych (odrębne pomieszczenia dla tych produktów oraz rozdzielenie pozarolniczych środków produkcji ekologicznej i konwencjonalnej). 48 godzin przed zbiorem każdego produktu producent powiadomi o tym jednostkę certyfikującą. Po zakończeniu zbiorów producent niezwłocznie powiadomi jednostkę certyfikującą o dokładnych ilościach produktów zebranych w części ekologicznej i konwencjonalnej. Jednocześnie powinien podać cechy odróżniające te produkty (takie, jak jakość, barwa, średnia masa) i potwierdzić, że odpowiednio rozdzielił produkty z obu części gospodarstwa. 6. Czy można sprzedawać produkty z okresu przestawiania oznaczając je jako "żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji"? Jednym z celów okresu przestawiania jest odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby. Po 12-miesięcznym okresie przestawiania pierwsze plony mogą być oznaczone jako "żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji". Taka możliwość jest przydatna, zwłaszcza w przypadku przestawiania plantacji roślin wieloletnich. 7. Gdzie należy się zwrócić o dotacje do kosztów kontroli związanej z certyfikacją? Dla rolnictwa ekologicznego będą udzielane dotacje do kosztów kontroli według zasad ustalonych we właściwym rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dotacje te będą wypłacane przez stacje chemiczno-rolnicze. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od wybranej jednostki certyfikującej. 8. Jakie są możliwości współfinansowania przestawiania gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji z funduszy strukturalnych UE? Przestawianie można współfinansować z następujących funduszy strukturalnych UE: Sektorowy Program Operacyjny, Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, 2004–2006 (działanie — "Inwestycje w gospodarstwach rolnych"; — "Ułatwianie startu młodym rolnikom"; — "Szkolenia"; — "Wsparcie doradztwa rolniczego"; — "Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych"; — "Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodu"); Sektorowy Program Operacyjny, Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie – "Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką", – "Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw", poddziałanie — "Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji"; Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (działanie — "Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy"). Nie wszystkie fundusze przewidziane w ramach wyżej wymienionych programów są jednak dostępne dla indywidualnych przedsiębiorców. Część z nich skierowana jest do istniejących lub powstających organizacji producentów prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. 9. Gdzie należy zwrócić się o dotacje rolno-środowiskowe? Szczegółowe informacje o wysokości dopłat do produkcji ekologicznej objętej programem rolno-środowiskowym znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 174, poz. 1809). W rozporządzeniu tym wymienione są pakiety, do których stosowana jest pomoc finansowa. Jednym z nich jest rolnictwo ekologiczne. W pakiecie "rolnictwo ekologiczne" wyodrębnione są warianty: uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), trwałe użytki zielone (bez certyfikatu zgodności), trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), uprawy warzywnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy warzywnicze (z certyfikatem zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności). Szczegółowe informacje zawarte są również w planie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Płatności będzie realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnik może uzyskać również dotacje do kosztów kontroli. Zasady ich udzielania podane są w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z r. (Dz. U. nr 72, poz. 655) w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa i wypłacane przez stację chemiczno-rolniczą. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od upoważnionej jednostki certyfikującej. 10. Jakie są ogólne zalecenia dotyczące zabiegów agrotechnicznych? Należą do nich głębokie spulchnianie i płytkie odwracanie gleby, używanie agregatów maszynowych w celu ograniczenia liczby przejazdów oraz stosowanie całorocznej okrywy roślinnej. Zabiegi uprawowe powinny zapobiegać zamulaniu gleby i nie powodować jej ugniatania. Ponadto na zdrowotność roślin korzystny wpływ mają terminowe i właściwie przeprowadzone zabiegi odchwaszczające. 11. Dlaczego należy stosować płodozmian? Rotacja roślin jest kluczowym narzędziem ekologicznej uprawy roślin. Prawidłowo skomponowany płodozmian: zaspokaja potrzeby odżywcze upraw, pozwala na odbudowanie naturalnej żyzności gleby, ogranicza rozprzestrzenianie się chorób, przyczynia się do kontroli zachwaszczenia upraw oraz do skutecznego zwalczania szkodników. Odpowiednio skomponowany płodozmian jest jedynym skutecznym środkiem zwalczania chorób odglebowych, na przykład w uprawach ziemniaków, cebuli czy roślin kapustnych. Płodozmian powinien być tak zaplanowany, aby zapewnić najdłuższy okres przerwy pomiędzy uprawami roślin z tej samej rodziny botanicznej na danym polu. 12. Co oznacza "zrównoważony płodozmian"? Musi on być skonstruowany tak, aby uprawiać: rośliny płytko się korzeniące po tych o głębokim systemie korzeniowym, wysokopienne po niskopiennych, wrażliwe na chwasty po tych powstrzymujących zachwaszczenie oraz rośliny uzupełniające niedobory azotu w glebie po uprawach eksploatujących azot. W płodozmianie: udział roślin bobowatych (dawniej motylkowatych) powinien stanowić 25–33%, rośliny strączkowe oraz bobowate drobnonasienne powinny być uprawiane co najmniej przez jeden rok, należy wykorzystywać poplony ścierniskowe, ozime oraz wsiewki między plonami, zwiększać udział roślin okopowych, przemiennie siać zboża ozime i jare, uprawiać rośliny o długim okresie wschodów i początkowego rozwoju po roślinach zmniejszających występowanie chwastów. Utrzymanie czteroletniej przerwy w uprawie tego samego lub pokrewnych gatunków roślin na danym polu ogranicza występowanie specyficznych chorób i szkodników w takim stopniu, że nie powodują one strat gospodarczych. 13. Jak odbudować i utrzymać żyzność gleby? Żyzność gleby utrzymać można przez prawidłowe nawożenie. Jego celem w rolnictwie ekologicznym jest dostarczenie składników pokarmowych organizmom glebowym i stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju roślin. Aby poprawić żyzność i zwiększyć aktywność biologiczną gleby, należy przede wszystkim użyć w płodozmianie roślin bobowatych oraz głęboko się korzeniących. Podstawowe nawozy organiczne muszą być wytworzone we własnym gospodarstwie lub pochodzić z innego gospodarstwa ekologicznego. Nawozy podstawowe w rolnictwie ekologicznym to: kompost, obornik i pomiot drobiowy; gnojówka, woda gnojowa (od 1 kwietnia do 31 sierpnia) oraz nawozy zielone. Nawozy uzupełniające to: nawozy mineralne — potasowe (kainit, karnalit, sylwin, kalimagnezja, siarczan potasu), wapniowe (dolomit, kreda pojezierna, kreda łąkowa, margiel), mączka bazaltowa, mączka fosforytowa, boraks, gips, popiół drzewny; nawozy organiczne — mączka z kości, krwi, rogów, pierza; mączka rybna; odpadki rzeźne; płynne i stałe odpadki z własnego gospodarstwa; makuchy; kora drewna i trociny; torf; osady z naturalnych zbiorników wodnych — muł, minerały ilaste (perlit, wermikulit); preparaty biodynamiczne zawierające glony morskie (np. Bio-algeen), podłoża z uprawy grzybów (np. Radivit), mikroelementy (np. BioTrissol). Szczegółowy wykaz nawozów dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym znajduje się tabeli 1. 14. Czy istnieją limity używania nawozów naturalnych? Nadmierne ich używanie może przyczynić się do zbytniego zwiększenia asymilacji azotu przez rośliny, a tym samym podatności roślin na choroby oraz szkodniki. Nadmierne użycie obornika może się również przyczynić do zanieczyszczenia gleby. Regulacje UE zalecają nieprzekraczanie 170 kg N/ha ze źródeł ekologicznych i nieekologicznych, co odpowiada około 30 tonom obornika bydlęcego. Zabrania się używania kompostu oraz obornika ze źródeł nieekologicznych. W szczególnych przypadkach można jednak zwrócić się do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie innych środków niż dozwolone. 15. Czy wolno używać herbicydów? Nie, stosowanie herbicydów w gospodarstwie ekologicznym jest zabronione. 16. Jak powinna wyglądać ochrona przed chwastami? Zachwaszczenie ogranicza się poprzez działania zapobiegawcze (właściwy płodozmian, kompostowanie materiałów organicznych, czyszczenie materiału siewnego, dobór odmian roślin uprawnych, uprawa międzyplonów, ściółkowanie) lub bezpośrednio — metodami mechanicznymi lub termicznymi. Do podstawowych zabiegów profilaktycznych ograniczających zachwaszczenie zalicza się: prawidłowo ułożony płodozmian (przemienna uprawa roślin pastewnych oraz drobnonasiennych bobowatych z trawami, okopowymi, zbożami jarymi i ozimymi, uprawa międzyplonów); dobór odmian roślin szybko rosnących i dobrze zacieniających glebę (termin i technika siewu, wysiew optymalnej ilości nasion, uprawa odmian zbóż o długiej słomie); właściwie i terminowo przeprowadzane zespoły uprawek, zwłaszcza pielęgnacyjnych; zbilansowany program nawozowy; kompostowanie materiałów organicznych. 17. Jak wygląda ochrona przed szkodnikami? Poprzez uprawę w zdrowej glebie uzyskuje się zdrowe rośliny, bardziej odporne na atak szkodników. Należy wybierać gatunki i odmiany odporne na szkodniki oraz dbać o zachowanie różnorodności ekosystemu (np. przez utrzymanie zadrzewień międzypolnych czy dzikich poletek, które wspierają rozwój naturalnych wrogów szkodników). W szczególnych warunkach dopuszczalne jest używanie innych metod i środków ochrony roślin. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym znajduje się w tabeli 2. Tabela 2. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym Źródło: Instytut Ochrony Roślin, Poznań 2005 18. Jak kontrolować choroby grzybowe? Do kontroli chorób grzybowych najbardziej przyczynia się prawidłowo skomponowany płodozmian i ujęcie w nim — tam, gdzie to możliwe – gatunków i odmian odpornych na te choroby. Używanie kompostu przyczynia się do urozmaicenia fauny i flory glebowej, która jest skuteczna przy zwalczaniu patogenów. Nie należy również zapomnieć o dobrej praktyce higienicznej (GHP), zwłaszcza o używaniu czystych narzędzi i szybkim usuwaniu porażonych roślin. 19. Jakie są podstawowe wymagania wobec materiału siewnego? Podstawową zasadą jest używanie odmian przystosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, odznaczających się dużą odpornością na choroby grzybowe, bakteryjne i szkodniki oraz konkurencyjnych wobec chwastów. Powinny to być odmiany ustalone genetycznie, które ukształtowały się w ciągu wielu lat uprawy w danym gospodarstwie lub regionie. W gospodarstwie ekologicznym zabrania się uprawy roślin modyfikowanych genetycznie (GMO). Materiał siewny powinien być wytwarzany w danym regionie i musi pochodzić z gospodarstwa ekologicznego. Powinien być zaprawiany środkami dopuszczonymi dla rolnictwa ekologicznego (np. preparatami biodynamicznymi, nadmanganianem potasu, wyciągami ze skrzypu, rumianku, czosnku lub chrzanu). Gdy uzyskanie nasion określonej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe, można ją uprawiać tylko po uzyskaniu zgody jednostki certyfikującej (niezbędne jest przedstawienie pisemnego oświadczenia od dostawcy materiału siewnego, stwierdzającego, że uzyskanie danej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe). 20. Czy można przygotować materiał siewny we własnym zakresie? Tak, produkcja materiału siewnego przy zachowaniu zasad upraw ekologicznych jest nawet pożądana. 21. Czy można sprzedawać rośliny doniczkowe jako ekologiczne? Tak, rośliny doniczkowe — ozdobne lub zioła — można sprzedawać jako ekologiczne, jeśli: 75% materiałów użytych do sporządzenia podłoża (świeżej masy produktu finalnego) stanowią produkty ze źródeł ekologicznych; podłoże jest zbilansowane pod względem zawartości substancji odżywczych; materiał siewny pochodzi ze źródeł ekologicznych; 50% zapotrzebowania roślin na substancje odżywcze jest pokryte z podłoża. 22. Jak skomponować płodozmian pod osłonami? Skomponowanie płodozmianu dla szklarni lub tuneli foliowych może być trudne, z powodu ograniczonej liczby uprawianych gatunków. Pomidory, papryka i oberżyny pochodzą z rodziny psiankowatych, a ogórki, melony, dynie czy cukinie z rodziny dyniowatych. Rośliny z tej samej rodziny są szczególnie narażone na podobne choroby i szkodniki. Obecne standardy ekologiczne nie nakładają obowiązku stosowania płodozmianu w uprawach szklarniowych i w tunelach foliowych, z zaznaczeniem, iż potencjalne zagrożenia chorobami i szkodnikami mogą być kontrolowane przy użyciu dozwolonych w uprawach ekologicznych praktyk oraz materiałów. Stosowanie płodozmianu jest jednak rekomendowane (tab. 3). W szklarni lub tunelu foliowym można w jednym roku uprawiać pomidory, w drugim — ogórki, w kolejnym — paprykę, a wreszcie — sałatę. W tunelach foliowych można — w przerwach — uprawiać rośliny na naturalny zielony nawóz. Tabela 3. Przykład płodozmianu dla ekologicznej produkcji warzywniczej w tunelu foliowym 23. Czy można uprawiać ekologiczne rośliny inaczej niż w glebie? Uprawa ekologicznych warzyw i owoców poza glebą jest zabroniona na polach i pod osłonami. Wyjątkiem są rośliny ozdobne i zioła, dla których opracowano odrębne standardy. 24. Czy możliwe jest prowadzenie uprawy monokulturowej w ogrzewanych szklarniach? Tak, jeżeli wszystkie możliwe problemy będą kontrolowane przy zastosowaniu ekologicznych metod produkcji i dopuszczonych materiałów. 25. Jak zaspokoić zwiększone wymagania nawożenia w uprawach pod osłonami? Prawidłowe nawożenie obornikiem i używanie kompostu powinno pomóc rozwiązać problem zwiększonego zapotrzebowania na potas i mikroelementy. Azot powinien być dostarczany wraz z kompostem oraz z roślinami strączkowymi w płodozmianie. Jeśli nadal występują niedobory, można użyć dopuszczonych nawozów. 26. Czy można używać środków chemicznych do czyszczenia szkła, sprzętu oraz ścieżek technicznych pod osłonami? Tak, ale nie powinny one wchodzić w kontakt z glebą. Oznacza to na przykład, że preparaty chemiczne do czyszczenia szkła powinny być stosowane tylko na zewnątrz szklarni. Wnętrze szklarni powinno być czyszczone wodą lub parą wodną. Środki do czyszczenia pozostałych urządzeń powinny być neutralizowane poprzez płukanie wodą. Lista dozwolonych w ogrodnictwie ekologicznym czyszczących środków chemicznych jest w trakcie opracowywania. 27. Czy możliwe jest przestawienie istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej na ekologiczne metody produkcji? Tak, ale musi jednak nastąpić co najmniej 36-miesięczny okres od zastosowania ostatniego nieekologicznego środka produkcji do oznaczenia owoców z tych upraw jako ekologiczne. Najlepszą metodą na uzyskanie sadu zgodnego z wymaganiami wobec upraw metodami ekologicznymi jest zaprojektowanie go od nowa. 28. Jak długo zajmuje przestawienie sadu na produkcję ekologiczną? Jeśli zamierza się przestawić istniejący sad, to dopiero czwarte zbiory od rozpoczęcia okresu przestawiania będzie można oznaczyć jako ekologiczne. Dlatego zaleca się rozpoczęcie przestawiania przed zbiorami, aby po upływie 36 miesięcy nie czekać długo na produkty, które będzie można sprzedać jako ekologiczne. Jeśli planuje się założenie nowej plantacji, można sadzić ekologiczny materiał szkółkarski na certyfikowanym ekologicznym obszarze i wtedy najbliższe zbiory pochodzące z takiej plantacji mogą być sprzedawane jako ekologiczne. Wymagania określają, że certyfikowanie obszaru pod nową plantację wymaga dwuletniego monitorowanego okresu przestawiania, czyli najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a uzyskanymi zbiorami ekologicznymi przy zastosowaniu ekologicznego materiały szkółkarskiego wynosi 3 lata. 29. Czy jest możliwe przestawienie tylko części istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej? Prowadzenie tych samych upraw w sposób ekologiczny i nieekologiczny nazywa się produkcją równoległą. Musi ona odbywać się na wydzielonych częściach ziemi, aby obszary produkcji i składowania były odizolowane od tych, na których prowadzi się produkcję nieekologiczną. Dla upraw wieloletnich prowadzenie upraw równoleg-łych jest możliwe tylko, gdy istnieje co najmniej 5-letni plan przestawiania całej plantacji na ekologiczne metody produkcji, albo sposoby odizolowania części ekologicznej i nieekologicznej zostały zaakceptowane przez jednostkę certyfikującą. 30. Czy przy planowaniu nowej plantacji wymagane jest użycie ekologicznego materiału szkółkarskiego? Tak, ale przy braku danej odmiany możliwe jest użycie materiału ze źródeł nieekologicznych, po zaaprobowaniu przez jednostkę certyfikującą. 31. Jak utrzymać żyzność gleby w sadzie? Żyzność gleby powinna być utrzymywana przez użycie roślin bobowatych w darni oraz kompostu, który poprawia także strukturę gleby i retencję wody. Zaleca się także wykonywanie analizy chemicznej liści pod koniec kwitnienia, aby móc skorygować wykryte nieprawidłowości przed zawiązaniem się owoców. 32. Jak kontrolować choroby grzybowe w sadzie? Do ich kontroli przyczynia się użycie odpornych odmian i gatunków oraz higiena prowadzenia sadu (prawidłowe cięcie, które pozwala na dobrą cyrkulację powietrza oraz usuwanie chorych gałęzi i liści zaraz po opadnięciu — mogą służyć do kompostowania). Jeśli ekologiczne metody kontroli nie pomagają, dozwolone jest użycie środków zawierających sole miedzi (tab. 2). 33. Jak kontrolować szkodniki drzew? Zaleca się urozmaicenie środowiska naturalnego, na przykład przez zaprzestanie zwalczania dzikich roślin, które przyczyniają się do rozwoju owadów, pomagających w zwalczaniu szkodników. Można również rozwinąć populację sikorek poprzez zakładanie siedlisk (zakrzaczenia, budki) i dostarczanie im źródeł wody. 34. Jak przestawić plantację truskawek? Ekologiczne rozłogi truskawek mogą być sadzone po dwuletnim monitorowanym okresie przestawiania obszaru upraw. Wymagane jest użycie rozłogów z upraw ekologicznych. W płodozmianie truskawki mogą być uprawiane po sobie dwa razy, a następnie zaleca się czteroletni okres przerwy. 35. Czy można przechowywać produkty ekologiczne w miejscach, które są również użytkowane do przechowywania produktów nieekologicznych? Tak, można wykorzystywać chłodnie, magazyny czy przechowalnie, ale muszą być one oznaczone jako przeznaczone do przechowywania produktów ekologicznych. Sprzęt stosowany przy przechowywaniu, zarówno produktów ekologicznych, jak i nieekologicznych, musi być dokładnie czyszczony. W pomieszczeniach, w których przechowuje się żywność ekologiczną, zakazane jest używanie środków chemicznych, na przykład grzybobójczych. 36. Jakich opakowań należy używać przy sprzedaży produktów ekologicznych? Można używać tradycyjnych pudełek, siatek oraz papierowych lub polietylenowych torebek. Preferuje się jednak opakowania, które można poddać procesowi recyklingu. Opakowania wielokrotnego użytku mogą być przeznaczone tylko do lokalnej sprzedaży detalicznej. Muszą być wyściełane nowym papierem i wyraźnie oznaczone jako wielokrotnego użytku. Zabrania się używania takich opakowań w obrocie hurtowym produktami ekologicznymi. 37. Jak powinny być oznakowane produkty określane jako "żywność ekologiczna"? Produkty rolnictwa ekologicznego, określane potocznie jako żywność ekologiczna powinny mieć etykietę, na której znajdą się: nazwa i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, której podlega producent; napis "Rolnictwo ekologiczne – system kontroli WE"; nazwa i adres producenta oraz — jeśli różny — właściciela lub sprzedawcy produktu, nazwa produktu i znak identyfikacyjny partii towaru. Po spełnieniu warunków zawartych w art. 10. rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 producent może zamieścić na produktach ekologicznych symbol (logo wspólnotowe — rysunek) oznaczający, że produkt został wyprodukowany metodami ekologicznymi. Konsultacja mgr inż. Piotr Senkus, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu 1. Kto kupi moje produkty, jeśli zdecyduję się na przestawienie gospodarstwa na ekologiczne? Bycie „ekologicznym” nie gwarantuje automatycznie rynku zbytu. Rolnik musi go znaleźć i sprostać jego wymaganiom. W określeniu tych wymagań pomocne może być członkostwo w stowarzyszeniach i związkach producentów ekologicznych, na przykład Ekoland czy Biogleba. Przydatne informacje można również znaleźć w publikacjach i na stronach internetowych wspomnianych wcześniej jednostek certyfikacyjnych i państwowych organów nadzorujących rolnictwo ekologiczne. 2. Jaki jest cel okresu przestawiania? To jedno z wymagań prawa UE. Okres ten daje czas na wprowadzenie ekologicznych technik zarządzania gospodarstwem, odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby oraz na ustanowienie żywotnego, trwałego ekosystemu. Pozwala też zredukować pozostałości toksycznych substancji w glebie po poprzednim systemie produkcji. Okres ten to także czas na gromadzenie informacji o możliwych rynkach zbytu oraz na szkolenia i pogłębianie wiedzy z rolnictwa ekologicznego. 3. Czy istnieje obowiązek laboratoryjnego badania gleby? Nie ma przymusu, lecz takie badanie jest zalecane z praktycznego punktu widzenia. Poznanie właściwoś-ci gleby pozwala na sprawdzenie jej wymagań, dobranie właściwych nawozów ekologicznych oraz prawidłowe skonstruowanie płodozmianu. W przypadku dużego ubytku, któregoś ze składników odżywczych, wyniki laboratoryjnego badania mogą być podstawą do wnios-ku do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie nawozów spoza listy dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (tab. 1). Tabela 1. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym 4. Jaka pora roku jest najlepsza na rozpoczęcie przestawiania gospodarstwa? W przypadku jednorocznych upraw ogrodniczych radzi się tak zaplanować przestawianie gospodarstwa, aby uzyskało ono status ekologicznego przed okresem zasiewów czy sadzenia roślin. Dlatego uważa się, że przestawianie powinno rozpocząć się wczesną wiosną. W przypadku plantacji wieloletnich, na przykład sadowniczych, uznaje się, że najlepiej rozpocząć przestawianie gospodarstwa przed zbiorami. Pozwala to na uzyskanie pierwszych ekologicznych plonów zaraz po końcu okresu przestawiania i zapewnia najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a sprzedażą pierwszych produktów ekologicznych. 5. Czy można prowadzić produkcję metodami ekologicznymi i konwencjonalnymi w jednym gospodarstwie? Tak, jeżeli: w części ekologicznej uprawiane będą odmiany dające się łatwo odróżnić od tych uprawianych w części konwencjonalnej (w produkcji zwierzęcej – rasy lub gatunki). Producent powinien móc w sposób niezaprzeczalny wskazać, który produkt pochodzi z produkcji ekologicznej, a który z konwencjonalnej. Produkty ekologiczne muszą być przechowywane oddzielnie od konwencjonalnych (odrębne pomieszczenia dla tych produktów oraz rozdzielenie pozarolniczych środków produkcji ekologicznej i konwencjonalnej). 48 godzin przed zbiorem każdego produktu producent powiadomi o tym jednostkę certyfikującą. Po zakończeniu zbiorów producent niezwłocznie powiadomi jednostkę certyfikującą o dokładnych ilościach produktów zebranych w części ekologicznej i konwencjonalnej. Jednocześnie powinien podać cechy odróżniające te produkty (takie, jak jakość, barwa, średnia masa) i potwierdzić, że odpowiednio rozdzielił produkty z obu części gospodarstwa. 6. Czy można sprzedawać produkty z okresu przestawiania oznaczając je jako „żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji”? Jednym z celów okresu przestawiania jest odbudowanie naturalnej żyzności i aktywności biologicznej gleby. Po 12-miesięcznym okresie przestawiania pierwsze plony mogą być oznaczone jako „żywność z okresu przestawiania na ekologiczne metody produkcji”. Taka możliwość jest przydatna, zwłaszcza w przypadku przestawiania plantacji roślin wieloletnich. 7. Gdzie należy się zwrócić o dotacje do kosztów kontroli związanej z certyfikacją? Dla rolnictwa ekologicznego będą udzielane dotacje do kosztów kontroli według zasad ustalonych we właściwym rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dotacje te będą wypłacane przez stacje chemiczno-rolnicze. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od wybranej jednostki certyfikującej. 8. Jakie są możliwości współfinansowania przestawiania gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji z funduszy strukturalnych UE? Przestawianie można współfinansować z następujących funduszy strukturalnych UE: Sektorowy Program Operacyjny, Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich, 2004–2006 (działanie — „Inwestycje w gospodarstwach rolnych”; — „Ułatwianie startu młodym rolnikom”; — „Szkolenia”; — „Wsparcie doradztwa rolniczego”; — „Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych”; — „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodu”); Sektorowy Program Operacyjny, Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie – „Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką”, – „Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw”, poddziałanie — „Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji”; Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (działanie — „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy”). Nie wszystkie fundusze przewidziane w ramach wyżej wymienionych programów są jednak dostępne dla indywidualnych przedsiębiorców. Część z nich skierowana jest do istniejących lub powstających organizacji producentów prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. 9. Gdzie należy zwrócić się o dotacje rolno-środowiskowe? Szczegółowe informacje o wysokości dopłat do produkcji ekologicznej objętej programem rolno-środowiskowym znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 174, poz. 1809). W rozporządzeniu tym wymienione są pakiety, do których stosowana jest pomoc finansowa. Jednym z nich jest rolnictwo ekologiczne. W pakiecie „rolnictwo ekologiczne” wyodrębnione są warianty: uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), trwałe użytki zielone (bez certyfikatu zgodności), trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), uprawy warzywnicze (bez certyfikatu zgodności), uprawy warzywnicze (z certyfikatem zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności), uprawy sadownicze, w tym jagodowe (bez certyfikatu zgodności). Szczegółowe informacje zawarte są również w planie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Płatności będzie realizowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnik może uzyskać również dotacje do kosztów kontroli. Zasady ich udzielania podane są w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z r. (Dz. U. nr 72, poz. 655) w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa i wypłacane przez stację chemiczno-rolniczą. Formularze wniosku na wypłacenie dotacji można uzyskać od upoważnionej jednostki certyfikującej. 10. Jakie są ogólne zalecenia dotyczące zabiegów agrotechnicznych? Należą do nich głębokie spulchnianie i płytkie odwracanie gleby, używanie agregatów maszynowych w celu ograniczenia liczby przejazdów oraz stosowanie całorocznej okrywy roślinnej. Zabiegi uprawowe powinny zapobiegać zamulaniu gleby i nie powodować jej ugniatania. Ponadto na zdrowotność roślin korzystny wpływ mają terminowe i właściwie przeprowadzone zabiegi odchwaszczające. 11. Dlaczego należy stosować płodozmian? Rotacja roślin jest kluczowym narzędziem ekologicznej uprawy roślin. Prawidłowo skomponowany płodozmian: zaspokaja potrzeby odżywcze upraw, pozwala na odbudowanie naturalnej żyzności gleby, ogranicza rozprzestrzenianie się chorób, przyczynia się do kontroli zachwaszczenia upraw oraz do skutecznego zwalczania szkodników. Odpowiednio skomponowany płodozmian jest jedynym skutecznym środkiem zwalczania chorób odglebowych, na przykład w uprawach ziemniaków, cebuli czy roślin kapustnych. Płodozmian powinien być tak zaplanowany, aby zapewnić najdłuższy okres przerwy pomiędzy uprawami roślin z tej samej rodziny botanicznej na danym polu. 12. Co oznacza „zrównoważony płodozmian”? Musi on być skonstruowany tak, aby uprawiać: rośliny płytko się korzeniące po tych o głębokim systemie korzeniowym, wysokopienne po niskopiennych, wrażliwe na chwasty po tych powstrzymujących zachwaszczenie oraz rośliny uzupełniające niedobory azotu w glebie po uprawach eksploatujących azot. W płodozmianie: udział roślin bobowatych (dawniej motylkowatych) powinien stanowić 25–33%, rośliny strączkowe oraz bobowate drobnonasienne powinny być uprawiane co najmniej przez jeden rok, należy wykorzystywać poplony ścierniskowe, ozime oraz wsiewki między plonami, zwiększać udział roślin okopowych, przemiennie siać zboża ozime i jare, uprawiać rośliny o długim okresie wschodów i początkowego rozwoju po roślinach zmniejszających występowanie chwastów. Utrzymanie czteroletniej przerwy w uprawie tego samego lub pokrewnych gatunków roślin na danym polu ogranicza występowanie specyficznych chorób i szkodników w takim stopniu, że nie powodują one strat gospodarczych. 13. Jak odbudować i utrzymać żyzność gleby? Żyzność gleby utrzymać można przez prawidłowe nawożenie. Jego celem w rolnictwie ekologicznym jest dostarczenie składników pokarmowych organizmom glebowym i stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju roślin. Aby poprawić żyzność i zwiększyć aktywność biologiczną gleby, należy przede wszystkim użyć w płodozmianie roślin bobowatych oraz głęboko się korzeniących. Podstawowe nawozy organiczne muszą być wytworzone we własnym gospodarstwie lub pochodzić z innego gospodarstwa ekologicznego. Nawozy podstawowe w rolnictwie ekologicznym to: kompost, obornik i pomiot drobiowy; gnojówka, woda gnojowa (od 1 kwietnia do 31 sierpnia) oraz nawozy zielone. Nawozy uzupełniające to: nawozy mineralne — potasowe (kainit, karnalit, sylwin, kalimagnezja, siarczan potasu), wapniowe (dolomit, kreda pojezierna, kreda łąkowa, margiel), mączka bazaltowa, mączka fosforytowa, boraks, gips, popiół drzewny; nawozy organiczne — mączka z kości, krwi, rogów, pierza; mączka rybna; odpadki rzeźne; płynne i stałe odpadki z własnego gospodarstwa; makuchy; kora drewna i trociny; torf; osady z naturalnych zbiorników wodnych — muł, minerały ilaste (perlit, wermikulit); preparaty biodynamiczne zawierające glony morskie (np. Bio-algeen), podłoża z uprawy grzybów (np. Radivit), mikroelementy (np. BioTrissol). Szczegółowy wykaz nawozów dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym znajduje się tabeli 1. 14. Czy istnieją limity używania nawozów naturalnych? Nadmierne ich używanie może przyczynić się do zbytniego zwiększenia asymilacji azotu przez rośliny, a tym samym podatności roślin na choroby oraz szkodniki. Nadmierne użycie obornika może się również przyczynić do zanieczyszczenia gleby. Regulacje UE zalecają nieprzekraczanie 170 kg N/ha ze źródeł ekologicznych i nieekologicznych, co odpowiada około 30 tonom obornika bydlęcego. Zabrania się używania kompostu oraz obornika ze źródeł nieekologicznych. W szczególnych przypadkach można jednak zwrócić się do jednostki certyfikującej o wydanie zgody na użycie innych środków niż dozwolone. 15. Czy wolno używać herbicydów? Nie, stosowanie herbicydów w gospodarstwie ekologicznym jest zabronione. 16. Jak powinna wyglądać ochrona przed chwastami? Zachwaszczenie ogranicza się poprzez działania zapobiegawcze (właściwy płodozmian, kompostowanie materiałów organicznych, czyszczenie materiału siewnego, dobór odmian roślin uprawnych, uprawa międzyplonów, ściółkowanie) lub bezpośrednio — metodami mechanicznymi lub termicznymi. Do podstawowych zabiegów profilaktycznych ograniczających zachwaszczenie zalicza się: prawidłowo ułożony płodozmian (przemienna uprawa roślin pastewnych oraz drobnonasiennych bobowatych z trawami, okopowymi, zbożami jarymi i ozimymi, uprawa międzyplonów); dobór odmian roślin szybko rosnących i dobrze zacieniających glebę (termin i technika siewu, wysiew optymalnej ilości nasion, uprawa odmian zbóż o długiej słomie); właściwie i terminowo przeprowadzane zespoły uprawek, zwłaszcza pielęgnacyjnych; zbilansowany program nawozowy; kompostowanie materiałów organicznych. 17. Jak wygląda ochrona przed szkodnikami? Poprzez uprawę w zdrowej glebie uzyskuje się zdrowe rośliny, bardziej odporne na atak szkodników. Należy wybierać gatunki i odmiany odporne na szkodniki oraz dbać o zachowanie różnorodności ekosystemu (np. przez utrzymanie zadrzewień międzypolnych czy dzikich poletek, które wspierają rozwój naturalnych wrogów szkodników). W szczególnych warunkach dopuszczalne jest używanie innych metod i środków ochrony roślin. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym znajduje się w tabeli 2. Tabela 2. Wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym Źródło: Instytut Ochrony Roślin, Poznań 2005 18. Jak kontrolować choroby grzybowe? Do kontroli chorób grzybowych najbardziej przyczynia się prawidłowo skomponowany płodozmian i ujęcie w nim — tam, gdzie to możliwe – gatunków i odmian odpornych na te choroby. Używanie kompostu przyczynia się do urozmaicenia fauny i flory glebowej, która jest skuteczna przy zwalczaniu patogenów. Nie należy również zapomnieć o dobrej praktyce higienicznej (GHP), zwłaszcza o używaniu czystych narzędzi i szybkim usuwaniu porażonych roślin. 19. Jakie są podstawowe wymagania wobec materiału siewnego? Podstawową zasadą jest używanie odmian przystosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, odznaczających się dużą odpornością na choroby grzybowe, bakteryjne i szkodniki oraz konkurencyjnych wobec chwastów. Powinny to być odmiany ustalone genetycznie, które ukształtowały się w ciągu wielu lat uprawy w danym gospodarstwie lub regionie. W gospodarstwie ekologicznym zabrania się uprawy roślin modyfikowanych genetycznie (GMO). Materiał siewny powinien być wytwarzany w danym regionie i musi pochodzić z gospodarstwa ekologicznego. Powinien być zaprawiany środkami dopuszczonymi dla rolnictwa ekologicznego (np. preparatami biodynamicznymi, nadmanganianem potasu, wyciągami ze skrzypu, rumianku, czosnku lub chrzanu). Gdy uzyskanie nasion określonej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe, można ją uprawiać tylko po uzyskaniu zgody jednostki certyfikującej (niezbędne jest przedstawienie pisemnego oświadczenia od dostawcy materiału siewnego, stwierdzającego, że uzyskanie danej odmiany ze źródeł ekologicznych jest niemożliwe). 20. Czy można przygotować materiał siewny we własnym zakresie? Tak, produkcja materiału siewnego przy zachowaniu zasad upraw ekologicznych jest nawet pożądana. 21. Czy można sprzedawać rośliny doniczkowe jako ekologiczne? Tak, rośliny doniczkowe — ozdobne lub zioła — można sprzedawać jako ekologiczne, jeśli: 75% materiałów użytych do sporządzenia podłoża (świeżej masy produktu finalnego) stanowią produkty ze źródeł ekologicznych; podłoże jest zbilansowane pod względem zawartości substancji odżywczych; materiał siewny pochodzi ze źródeł ekologicznych; 50% zapotrzebowania roślin na substancje odżywcze jest pokryte z podłoża. 22. Jak skomponować płodozmian pod osłonami? Skomponowanie płodozmianu dla szklarni lub tuneli foliowych może być trudne, z powodu ograniczonej liczby uprawianych gatunków. Pomidory, papryka i oberżyny pochodzą z rodziny psiankowatych, a ogórki, melony, dynie czy cukinie z rodziny dyniowatych. Rośliny z tej samej rodziny są szczególnie narażone na podobne choroby i szkodniki. Obecne standardy ekologiczne nie nakładają obowiązku stosowania płodozmianu w uprawach szklarniowych i w tunelach foliowych, z zaznaczeniem, iż potencjalne zagrożenia chorobami i szkodnikami mogą być kontrolowane przy użyciu dozwolonych w uprawach ekologicznych praktyk oraz materiałów. Stosowanie płodozmianu jest jednak rekomendowane (tab. 3). W szklarni lub tunelu foliowym można w jednym roku uprawiać pomidory, w drugim — ogórki, w kolejnym — paprykę, a wreszcie — sałatę. W tunelach foliowych można — w przerwach — uprawiać rośliny na naturalny zielony nawóz. Tabela 3. Przykład płodozmianu dla ekologicznej produkcji warzywniczej w tunelu foliowym 23. Czy można uprawiać ekologiczne rośliny inaczej niż w glebie? Uprawa ekologicznych warzyw i owoców poza glebą jest zabroniona na polach i pod osłonami. Wyjątkiem są rośliny ozdobne i zioła, dla których opracowano odrębne standardy. 24. Czy możliwe jest prowadzenie uprawy monokulturowej w ogrzewanych szklarniach? Tak, jeżeli wszystkie możliwe problemy będą kontrolowane przy zastosowaniu ekologicznych metod produkcji i dopuszczonych materiałów. 25. Jak zaspokoić zwiększone wymagania nawożenia w uprawach pod osłonami? Prawidłowe nawożenie obornikiem i używanie kompostu powinno pomóc rozwiązać problem zwiększonego zapotrzebowania na potas i mikroelementy. Azot powinien być dostarczany wraz z kompostem oraz z roślinami strączkowymi w płodozmianie. Jeśli nadal występują niedobory, można użyć dopuszczonych nawozów. 26. Czy można używać środków chemicznych do czyszczenia szkła, sprzętu oraz ścieżek technicznych pod osłonami? Tak, ale nie powinny one wchodzić w kontakt z glebą. Oznacza to na przykład, że preparaty chemiczne do czyszczenia szkła powinny być stosowane tylko na zewnątrz szklarni. Wnętrze szklarni powinno być czyszczone wodą lub parą wodną. Środki do czyszczenia pozostałych urządzeń powinny być neutralizowane poprzez płukanie wodą. Lista dozwolonych w ogrodnictwie ekologicznym czyszczących środków chemicznych jest w trakcie opracowywania. 27. Czy możliwe jest przestawienie istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej na ekologiczne metody produkcji? Tak, ale musi jednak nastąpić co najmniej 36-miesięczny okres od zastosowania ostatniego nieekologicznego środka produkcji do oznaczenia owoców z tych upraw jako ekologiczne. Najlepszą metodą na uzyskanie sadu zgodnego z wymaganiami wobec upraw metodami ekologicznymi jest zaprojektowanie go od nowa. 28. Jak długo zajmuje przestawienie sadu na produkcję ekologiczną? Jeśli zamierza się przestawić istniejący sad, to dopiero czwarte zbiory od rozpoczęcia okresu przestawiania będzie można oznaczyć jako ekologiczne. Dlatego zaleca się rozpoczęcie przestawiania przed zbiorami, aby po upływie 36 miesięcy nie czekać długo na produkty, które będzie można sprzedać jako ekologiczne. Jeśli planuje się założenie nowej plantacji, można sadzić ekologiczny materiał szkółkarski na certyfikowanym ekologicznym obszarze i wtedy najbliższe zbiory pochodzące z takiej plantacji mogą być sprzedawane jako ekologiczne. Wymagania określają, że certyfikowanie obszaru pod nową plantację wymaga dwuletniego monitorowanego okresu przestawiania, czyli najkrótszy okres pomiędzy rozpoczęciem przestawiania a uzyskanymi zbiorami ekologicznymi przy zastosowaniu ekologicznego materiały szkółkarskiego wynosi 3 lata. 29. Czy jest możliwe przestawienie tylko części istniejącego sadu lub plantacji wieloletniej? Prowadzenie tych samych upraw w sposób ekologiczny i nieekologiczny nazywa się produkcją równoległą. Musi ona odbywać się na wydzielonych częściach ziemi, aby obszary produkcji i składowania były odizolowane od tych, na których prowadzi się produkcję nieekologiczną. Dla upraw wieloletnich prowadzenie upraw równoleg-łych jest możliwe tylko, gdy istnieje co najmniej 5-letni plan przestawiania całej plantacji na ekologiczne metody produkcji, albo sposoby odizolowania części ekologicznej i nieekologicznej zostały zaakceptowane przez jednostkę certyfikującą. 30. Czy przy planowaniu nowej plantacji wymagane jest użycie ekologicznego materiału szkółkarskiego? Tak, ale przy braku danej odmiany możliwe jest użycie materiału ze źródeł nieekologicznych, po zaaprobowaniu przez jednostkę certyfikującą. 31. Jak utrzymać żyzność gleby w sadzie? Żyzność gleby powinna być utrzymywana przez użycie roślin bobowatych w darni oraz kompostu, który poprawia także strukturę gleby i retencję wody. Zaleca się także wykonywanie analizy chemicznej liści pod koniec kwitnienia, aby móc skorygować wykryte nieprawidłowości przed zawiązaniem się owoców. 32. Jak kontrolować choroby grzybowe w sadzie? Do ich kontroli przyczynia się użycie odpornych odmian i gatunków oraz higiena prowadzenia sadu (prawidłowe cięcie, które pozwala na dobrą cyrkulację powietrza oraz usuwanie chorych gałęzi i liści zaraz po opadnięciu — mogą służyć do kompostowania). Jeśli ekologiczne metody kontroli nie pomagają, dozwolone jest użycie środków zawierających sole miedzi (tab. 2). 33. Jak kontrolować szkodniki drzew? Zaleca się urozmaicenie środowiska naturalnego, na przykład przez zaprzestanie zwalczania dzikich roślin, które przyczyniają się do rozwoju owadów, pomagających w zwalczaniu szkodników. Można również rozwinąć populację sikorek poprzez zakładanie siedlisk (zakrzaczenia, budki) i dostarczanie im źródeł wody. 34. Jak przestawić plantację truskawek? Ekologiczne rozłogi truskawek mogą być sadzone po dwuletnim monitorowanym okresie przestawiania obszaru upraw. Wymagane jest użycie rozłogów z upraw ekologicznych. W płodozmianie truskawki mogą być uprawiane po sobie dwa razy, a następnie zaleca się czteroletni okres przerwy. 35. Czy można przechowywać produkty ekologiczne w miejscach, które są również użytkowane do przechowywania produktów nieekologicznych? Tak, można wykorzystywać chłodnie, magazyny czy przechowalnie, ale muszą być one oznaczone jako przeznaczone do przechowywania produktów ekologicznych. Sprzęt stosowany przy przechowywaniu, zarówno produktów ekologicznych, jak i nieekologicznych, musi być dokładnie czyszczony. W pomieszczeniach, w których przechowuje się żywność ekologiczną, zakazane jest używanie środków chemicznych, na przykład grzybobójczych. 36. Jakich opakowań należy używać przy sprzedaży produktów ekologicznych? Można używać tradycyjnych pudełek, siatek oraz papierowych lub polietylenowych torebek. Preferuje się jednak opakowania, które można poddać procesowi recyklingu. Opakowania wielokrotnego użytku mogą być przeznaczone tylko do lokalnej sprzedaży detalicznej. Muszą być wyściełane nowym papierem i wyraźnie oznaczone jako wielokrotnego użytku. Zabrania się używania takich opakowań w obrocie hurtowym produktami ekologicznymi. 37. Jak powinny być oznakowane produkty określane jako „żywność ekologiczna”? Produkty rolnictwa ekologicznego, określane potocznie jako żywność ekologiczna powinny mieć etykietę, na której znajdą się: nazwa i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, której podlega producent; napis „Rolnictwo ekologiczne – system kontroli WE”; nazwa i adres producenta oraz — jeśli różny — właściciela lub sprzedawcy produktu, nazwa produktu i znak identyfikacyjny partii towaru. Po spełnieniu warunków zawartych w art. 10. rozporządzenia Rady (EWG) nr 2092/91 producent może zamieścić na produktach ekologicznych symbol (logo wspólnotowe — rysunek) oznaczający, że produkt został wyprodukowany metodami ekologicznymi. Konsultacja mgr inż. Piotr Senkus, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu W 2022 roku rosną ceny niemalże wszystkiego, a to wszystko za sprawą stale szalejącej inflacji w kraju. Jako rolnik musisz wiedzieć, jakie są ceny nawozów azotowych i innych preparatów. Sprawdź cennik nawozów na rok na koniec 2021 roku ceny nawozów azotowych i innych były dość mocno podniesione. Aktualne ceny nawozów w Polsce i na świecie są mocno zróżnicowane. Wiele zależy też od tego, jaką marżę sprzedażową narzuca sobie sprzedawca danego towaru. Na tę chwilę zarówno ceny, jak i dostępność nawozów w hurtowniach jest mocno zróżnicowana. Wiele firm sprzedających produkty dla rolnictwa ma spore problemu z utrzymaniem ciągłości łańcucha dostaw, co przekłada się na znacznie mniejszą dostępność np. nawozów. Zanim złożysz zamówienie u konkretnego dostawcy, koniecznie poznaj ceny nawozów azotowych w 2022 nawozów azotowych – jak zmieniły się od 2021 roku?Na tę chwilę ceny nawozów azotowych są bardzo mocno zróżnicowane tak samo, jak w przypadku innych minerałów. Zastanawiasz się, jak na przestrzeni roku zmieniły się ceny nawozów rolniczych? Według najnowszych danych podawanych przez Grupę Azoty – AGROTERM wraz ze wzrostem cen produkcji nawozów wzrosły też ich ceny sprzedaży. Obecnie za popularną saletrę amonową zapłacisz nawet ponad 100 złotych więcej za tonę. To ogromna różnica, biorąc pod uwagę fakt, że jako rolnik jesteś narażony na wiele innych kosztownych jednak miało wpływ na wzrost cen nawozów azotowych i nie tylko? Głównie sytuacja gospodarcza na świecie. Mocne oddziaływanie na cenę saletry amonowej, nawozów mineralnych oraz nawozów wieloskładnikowych ma wojna, ogólnoświatowa pandemia, a także stale zmieniające się regulacje prawne dotyczące eksportu i importu towarów. To wszystko przekłada się na rosnące stawki za nawozy i ceny nawozów azotowych – co warto wiedzieć na ten temat?Na pewno wiesz, że nawozy azotowe występują w różnych typach. Najpopularniejsze z nich to nawozy:amonowe;saletrzane;saletrzano-amonowe;amidowe (mocznik).Według najnowszych danych opublikowanych w sieci przez Grupę Azoty – zakłady azotowe koszt zakupu saletry amonowej jako nawozu osiągnął już pułap ponad 4000 złotych za tonę. Dla porównania: w 2020 roku tona nawozu kosztowała zaledwie 1000 złotych, natomiast w 2021 jedyne 1120 złotych. Niestety ostatnie miesiące stale pogarszającej się sytuacji w światowej gospodarce oraz rosnącej inflacji wpłynęły znacząco na ceny nawozów azotowych w czas jest bardzo trudny dla rolników nie tylko ze względu na ceny, ale i spore ryzyko występowania suszy lub nadmiernych opadów deszczu. Dobrym przykładem jest tutaj także wzrost ceny nawozów azotowych, czyli mocznika. Obecnie koszt tony towaru to wydatek około 5000 złotych. W porównaniu z 2021 rokiem jest to ponad dwukrotna podwyżka kosztów zakupu nawozów azotowych a regiony Polski – czy miejsce zakupu ma wpływ na cenę?Zachód Polski charakteryzuje się naprawdę wysokimi kosztami zakupu nawozów rolniczych. W przypadku azotowych nawozów średnie ceny mocznika wzrosły o 500 złotych na tonie tylko w ciągu ostatnich kilkunastu dni. Dla saletry amonowej koszty jej zakupu zwiększyły się na podobnym poziomie. Bardzo podobne wartości osiągają ceny nawozów azotowych w innych rejonach Polski. Najczęściej są to różnice maksymalnie kilkudziesięciu złotych na tonie nawozu. Ogromny wpływ na stale rosnące ceny mają problemy z dostępnością materiałów potrzebnych do produkcji azotowych nawozów. Według opinii ekonomistów i specjalistów z dziedziny rolnictwa ciągle rosnące ceny nawozów spowodują nie tylko wysokie koszty pracy rolników, ale także znacznie wyższe ceny towarów na półkach sklepowych. Zasada jest prosta – im więcej rolnik wyda na nawóz, tym wyższą cenę zaproponuje za swoje zebrane kupić taniej nawozy azotowe? Ceny nawozów azotowych a pomoc od rząduJako rolnik musisz wiedzieć, że nabór wniosków do programu rządowego na dofinansowanie do zakupu nawozów trwał do 31 maja 2022 roku. Do tego czasu mogłeś zdobyć dodatkowe środki pozwalające na częściowe pokrycie kosztów zakupu nawozów azotowych i nie tylko. Saletrzak, mocznik lub inne nawozy są obecnie naprawdę drogie. Rząd w Polsce robi wszystko, aby w miarę możliwości wspomóc rolników w trudnej sytuacji finansowej. W ramach dopłaty mogłeś zdobyć nawet do 500 złotych na hektar pola uprawnego. Wystarczy, że kupiłeś nawozy azotowe lub inne na własną rękę do 15 maja, a następnie złożyłeś wniosek o zwrot kosztów. Biorąc pod uwagę fakt, że przeciętny wysiew to około 400 kilogramów nawozu na hektar kwota dopłaty była naprawdę atrakcyjna i pozwalała zredukować ceny nawozów azotowych praktycznie do minimum. Każdy, kto skorzystał z pomocy w ramach dotacji mógł znacząco odciążyć budżet swojego gospodarstwa artykuły: Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 834/2007 w ekologicznej produkcji roślinnej żyzność i aktywność biologiczna gleby utrzymywana jest poprzez stosowanie płodozmianu z udziałem roślin motylkowatych oraz maksymalne wykorzystanie nawozów naturalnych i organicznych powstających w gospodarstwie. W przypadku, kiedy zabiegi te nie zapewniają osiągnięcia lub poprawy żyzności gleby dozwolone jest stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zawartych w zamkniętym wykazie dopuszczonych do obrotu, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie członkowskim. W rolnictwie ekologicznym dopuszczone jest stosowanie nawozów mineralnych niepochodzących z syntezy chemicznej o niskim stopniu rozpuszczalności i koncentracji składnika pokarmowego. Nie zezwala się na stosowanie mineralnych nawozów azotowych. Są to wytyczne IUNG-PIB w Puławach, który jest jednostką organizacyjną oceniającą i potwierdzającą zgodność w zakresie wymagań określonych w przepisach rolnictwa ekologicznego dla nawozów i środków poprawiających właściwości gleby do produkcji nawożenia w rolnictwie ekologicznym jest utrzymanie lub podwyższenie żyzności i biologicznej aktywności gleby oraz stworzenie optymalnych warunków rozwoju roślin. Podstawowymi nawozami w gospodarstwie ekologicznym są: obornik, kompost, gnojówka i woda gnojowa oraz nawozy zielone. W rejonach górskich dopuszcza się stosowanie gnojowicy, pod kontrolą doradcy. Można stosować także nawozy uzupełniające takie jak: nawozy mineralne – mielone skały: bazalt, bentonit, gips, kizeryt, dolomit, wapno magnezowe, wapno węglanowe, kreda nawozowa (pojezierna, łąkowa, margiel), boraks; nawozy potasowe: kainit, kalimagnezja, siarczan potasu, skały fosforytowe (mączki), popiół drzewny, nawozy organiczne – mączka z kości, krwi, rogów, pierza, skorupy jaj, mączka rybna, odpady z własnego gospodarstwa, makuchy, kora drzewna i trociny oraz muł i osady z naturalnych zbiorników wodnych, torf w ilości do 20% w podłożach do produkcji rozsad. W tej sytuacji wydarzeniem wielkiej wagi jest dopuszczenie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach do stosowania w rolnictwie ekologicznym pierwszego doglebowego nawozu azotowego. Umożliwienie zastosowania nawozu azotowego wpłynie na podniesienie i poprawę jakości i ilości płodów rolnych, bez uszczerbku dla ekologicznych walorów płodów rolnych. Brak możliwości efektywnego nawożenia sprawiał producentom wiele problemów. To nowe, innowacyjne rozwiązanie, które dostępne jest dla producentów od tego sezonu na pewno zmieni technologię nawożenia upraw 12,5 N jest to pierwszy nawóz azotowy dopuszczony w Polsce do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Dużą zaletą produktu jest jego wielofunkcyjne działanie. Zaopatruje rośliny w azot, pełni funkcję użyźniacza glebowego i ukorzeniacza roślin. Zawarte w nawozie organiczne formy azotu (12,5%) i węgla (40%) są stopniowo i całkowicie uwalniane do gleby, a następnie w ciągu sezonu wegetacyjnego efektywnie pobierane przez rośliny i mikroorganizmy glebowe. Nawóz poprawia fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby. Dzięki dużej zawartości materii organicznej nawóz ten istotnie zwiększa dostępność wody i składników mineralnych w glebie dla roślin, poprawia żyzność i życie biologiczne gleby, a także przeciwdziała przenawożeniu roślin i zanieczyszczeniu środowiska glebowego nadmiarem azotu. Wzbogaca glebę w substancję organiczną, dlatego jest polecany do stosowania szczególnie na glebach ubogich w próchnicę. Co ważne, jednorazowe zastosowanie nawozu zaspokaja całkowite zapotrzebowanie roślin uprawnych na azot. 5% całkowitego azotu stanowi rozpuszczalny w wodzie azot organiczny, który występuje w formie aminokwasów. Związki te wpływają stymulująco na rozwój systemu korzeniowego roślin, poprawiając ich ukorzenianie. Stała zawartość tego parametru w nawozie jest bardzo trudna do uzyskania w warunkach się na polskim rynku nawozu azotowego dopuszczonego do stosowania w uprawach ekologicznych spowoduje przełom w technologii nawożenia tych Biały Menu

nawozy dozwolone w rolnictwie ekologicznym